Titel: Uitvoerig onderwys in de perspectiva of doorzichtkunde
Auteur: Caspar Philips
Uitgave: Amsterdam, Sepp, 1781
De eerste druk van ‘onderwys in de perspectiva’ verscheen in 1765. Het boek werd in 1767 vertaald in het Duits en in 1781 verscheen de tweede druk.
Wie is Caspar Philips?
Caspar Philips werd in 1732 in Amsterdam geboren. Hij ging in de leer bij zijn oom Jan, die etser, graveur en tekenaar was. Zelf wijdde hij zich eveneens aan deze beroepen en vooral als graveur. Daarnaast was hij officieel landmeter van Holland, Zeeland en Westfriesland. Hij gaf ook tekenonderwijs en in 1765 verscheen zijn boek ‘Uitvoering onderwijs…’ voorzien van vele illustraties die hij zelf op de plaat had gegraveerd. Philips overleed in 1789 in Amsterdam.
Uitvoerig onderwijs
‘Perspectiva’ is opgezet als een leerboek, met een indeling in korte lessen of vraagstukken. Iedere les is voorzien van een tekening. In de les wordt puntsgewijs aangegeven hoe de tekening gemaakt moet worden. Het boek begint met het geven van een meetkundige basis en vervolgens met een hoofdstuk over de manier waarop je meetkundige figuren op papier kunt tekenen. Daarna worden diverse voorbeelden uitgewerkt: een kamer, een zolder, een kruisgewelf, een trap. Het werk besluit met een uitleg over de weergave van schaduwwerking in een tekening. De laatste herdruk van ‘Perspectiva’ dateert uit 1827.
En meer…
In 1775 volgt een werk over spiegelperspectief. In 1784 bewerkt hij de vertaling van Symon Bosboom en van Vincent Scamozzi’s verhandeling over de vyf colom-orden. (Leiden universiteit)
Na het overlijden van Philips publiceert Elwe in 1786 de Wis-, Meet- en Doorzichtkundige handleiding (universiteit Gent) en de Zeemans-onderwyzer in de teekenkunst (Leiden universiteit) van de hand van Philips. Twee jaar daarna volgt nog een handleiding om afstanden te berekenen.
Naast deze theoretische werken verzorgde Philips tussen 1768 en 1771 een Verzaameling van alle de huizen en prachtige gebouwen langs de Keizers- en Heeregrachten der stadt Amsteldam (KB), met etsen van de gevels, gespiegeld weergegeven. Dit werk is in de 20e eeuw herhaaldelijk in facsimile uitgegeven omdat het een heel mooi beeld geeft van de grachten zoals die er in het midden van de 18e eeuw uitzagen. Er wordt getwijfeld of dit grachtenboek door Philips is gegraveerd. Een landmeter zoals hij zou dit beter in kaart hebben gebracht. Het perspectief is niet altijd correct en bovendien is de kwaliteit van de platen is matig. De grachten zijn niet goed weergegeven.
