Onmogelijke en inspirerende bouwwerken

Stap in de wereld van Piranesi en reis door een imaginaire stad met architectonische gebouwen waar je trap op trap af door heen kunt lopen. Kom in aanraking met de Italiaanse kunstenaar, architect, archeoloog en schrijver Giovanni Battista Piranesi (1720-1778). Hij is één van de grote kunstenaars uit de achttiende eeuw en stond vooral bekend om zijn gedetailleerde weergave van Romeinse stadsgezichten en bouwwerken. Zijn gefantaseerde bouwwerken geven ook weer wat een stad kan zijn. Hij maakte wel duizenden etsen. De bekendste series zijn die van de kerkers (‘Carceri’) en de gezichten van Rome en omstreken, ‘Le Vedute di Roma’.

Bij binnenkomst in de Treasury rechts aan de wand zie je twee afbeeldingen. De eerste is van een grote beeldengalerij gebouwd op bogen en van boven verlicht. De afbeelding daarnaast is van een oud Romeins Forum omringd door zuilengangen met loggia’s, waarvan sommige in verbinding staan met het keizerlijk paleis en andere met de gevangenissen. De wand met één prent laat een zuilenhal zien met nissen versierd met beelden volgens de gewoonte van de oude Romeinen.

afbeelding Pantheon van Piranesi
Veduta del Pantheon d’Agrippa, oggi Chiesa di S. Maria ad Martyres (ca. 1761) Piranesi

Bij binnenkomst zien we op de linker wand een afbeelding van het Pantheon in Rome. Het gebouw bestaat uit een voorhal van Korintische zuilen en een ruimte met een koepel overdekt. De twee torentjes op het dak van de voorhal werden in de volksmond ‘de ezelsoren van de architect Bernini’ genoemd. De andere prenten laten een afbeelding zien van een Mausoleum en een deel van de grote haven die door de oude Romeinen werd gebruikt. Een van de prenten is een oude tempel, bedacht en ontworpen op de manier van de tempels die ter ere van de godin Vesta werden gebouwd.

Afbeelding Galleria Prianesi
Galleria grande di Statue, la cui struttura è con Archi e col lume preso dall’ alto (1750) Piranesi

Werkwijze
De echte prenten bevatten een combinatie van de techniek van het etsen en graveren. Allebei de methoden zijn een diepdruk techniek waar bij er in een koperplaat wordt gekrast met een droge naald of burijn. Bij het etsen wordt er eerst een waslaag aangebracht op de plaat voordat erop wordt getekend. Na het aanbrengen van de tekening wordt de plaat ondergedompeld in een zuurbad. Het zuur bijt in het blootgestelde metaal, waardoor de lijnen van de tekening ontstaan. Na het etsen wordt de was verwijderd en de plaat wordt schoongemaakt. De inkt wordt aangebracht op de etslijnen.

In de Trésorcollectie van de bijzondere collecties van de TU Delft Library bevinden zich meer dan tweehonderd etsen en gravures van Piranesi.