17 mei  t/m 21 november 2025  Locatie: TU Delft Library, Treasury

Over de evolutie van kennisoverdracht

Hoe geven we kennis door? Van middeleeuwse manuscripten tot AI-gestuurde samenvattingen—de manier waarop we informatie vastleggen en verspreiden verandert voortdurend. De tentoonstelling “Van Kosmos tot Code” neemt je mee op reis langs deze ontwikkelingen, met als middelpunt een bijzonder object: de Sphaera Mundi uit 1485, het oudste gedrukte boek in de Trésor-collectie van de TU Delft Library.

Sphaera Mundi (1485) van Johannes de Sacrobosco
Tentoonstelling Van Kosmos tot Code

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Een keerpunt in kennisgeschiedenis
De Sphaera Mundi werd in de 13e eeuw geschreven door Johannes de Sacrobosco en was eeuwenlang een standaardwerk in de astronomie. De druk uit 1485 markeert een kantelpunt: de overgang van handgeschreven manuscripten naar de eerste gedrukte boeken—de zogenaamde wiegendrukken. Deze vroege boeken behielden nog veel kenmerken van manuscripten, zoals handgetekende notities en versierde symbolen, die laten zien hoe actief lezers met de tekst omgingen.

Een wandpaneel in de tentoonstelling
De Zon, foto met dank aan ESA

 

 

 

 

 

 

 


Toen en nu: vergelijkbare verschuivingen

Ook vandaag bevinden we ons in een tijd van grote verandering. Eeuwenlang waren boeken hét medium voor kennisoverdracht. Nu vertrouwen we steeds meer op digitale middelen: open-access publicaties, Wikipedia, GitHub en zelfs AI. Net zoals de eerste drukkers oude en nieuwe vormen combineerden, verbinden wij traditionele teksten met hyperlinks, annotaties en algoritmes.

In de marges van ons Sphaera Mundi-exemplaar staan kleine wijsvingertjes en notities—tekens van een levendige dialoog tussen lezer en tekst. Wat zullen toekomstige generaties denken van onze digitale sporen?

Alle tekeningen in deze tentoonstelling zijn afkomstig uit Sphaera Mundi (1485). Beelden van aarde, planeten, zon en sterren zijn ontleend aan de beeldbank van ESA.

Georganiseerd door Academisch Erfgoed, Geschiedenis en Kunst. Met vragen kun je terecht bij: library@tudelft.nl.