Gerard Mercator (1512-1594), geboren in Vlaanderen, is een belangrijk figuur in de geschiedenis van de cartografie. Zijn passie voor geesteswetenschappen en wijsbegeerte leidde tot een leven gewijd aan het verkennen van kosmografie en cartografie. Na zijn studie in Den Bosch verhuisde Mercator naar Antwerpen, waar hij onder de invloed stond van de beroemde wiskundige Gemma Frisius (1508-1555). Hier ontwikkelde hij niet alleen zijn vaardigheden in wiskunde en astronomie, maar ook in graveren en werd hij een instrumentenmaker.
De Mercatorprojectie en de ‘atlas’
Mercator staat vooral bekend om zijn kaartprojectie, waarbij meridianen en breedteparallellen als rechte lijnen worden weergegeven. Dit was een cruciale ontwikkeling voor de navigatie op zee en in de lucht, waarbij hoekvervorming werd geminimaliseerd. Zijn Mercatorprojectie, revolutioneerde de cartografie door een effectieve manier te bieden om het bolvormige aardoppervlak op een plat vlak weer te geven.
Een andere blijvende bijdrage van Mercator is de term ‘atlas’, die voor het eerst werd gebruikt om zijn verzameling kaarten te beschrijven die in één volume waren gebundeld. De publicatie van zijn beroemde Mercatoratlas in 1595, een jaar na zijn overlijden, was mogelijk dankzij de inspanningen van zijn zonen, met name Rumold en kleinzonen.
Cursief
Naast zijn cartografische prestaties schreef Mercator in 1540 een boek over het cursieve schrift, dat hij veelvuldig toepaste op zijn kaarten. Zijn werk, ‘Literarum latinarum, quas Italicas, cursoriasque vocant, scribendarum ratio‘, bestaat uit 52 bladen in houtsnede. Dit werk hebben wij niet in ons bezit.
Een kaart uit de Trésorcollectie
De kaart uit de Trésorcollectie, gedrukt door Jodocus Hondius in 1606, is handgekleurd en uitgestrekt van Nederland in het noorden tot Luxemburg in het zuiden met Zeeland en de Rijn als centraal punt. Er zijn 6 schaalstokken afgebeeld en een legenda die specifiek Zeeland omvat.
